Απολύμανση και αποστείρωση

Απολύμανση και Αποστείρωση

Πολλοί πιστεύουν ότι οι όροι «απολύμανση» και «αποστείρωση» είναι ταυτόσημοι, αλλά δεν είναι. Πρόκειται για δύο διαφορετικές διαδικασίες με διαφορετική αποτελεσματικότητα. Τι χρησιμοποιείται για την απολύμανση και τι για την αποστείρωση; Ποια από τις δύο είναι πιο αποτελεσματική στην καταπολέμηση ιών και βακτηρίων; Ακολουθεί μια ανάλυση για να απαντηθούν αυτές οι ερωτήσεις και να εξαλειφθούν οι αμφιβολίες.

Απολύμανση

Η απολύμανση είναι μια μέθοδος απομολυσματισμού, δηλαδή καταστροφής μικροοργανισμών. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι εξαλείφει μόνο τις βλαστικές μορφές των μικροοργανισμών – όχι τα βακτηριακά σπόρια ή τους ιούς. Συνεπώς, αυτή η διαδικασία δεν είναι 100% αποτελεσματική. Υπάρχει όμως και υψηλού επιπέδου απολύμανση, κυρίως σε ιατρικές εγκαταστάσεις, που μπορεί να καταστρέψει ορισμένους ιούς και σπόρια.

Συνήθως, η απολύμανση εφαρμόζεται σε επιφάνειες, όπως κουπαστές ή πόμολα θυρών. Δεν είναι υποχρεωτική μόνο στα νοσοκομεία και στις ιατρικές εγκαταστάσεις, αλλά και στα κέντρα αισθητικής.

Αποστείρωση

Η αποστείρωση είναι μια διαδικασία που καταστρέφει όλες τις ζωντανές μορφές μικροοργανισμών. Χρησιμοποιείται για την αποστείρωση όλων των επαναχρησιμοποιούμενων εργαλείων και εξοπλισμού, καθιστώντας τα τελικά πλήρως ασφαλή. Μια αποτελεσματική διαδικασία αποστείρωσης πρέπει να εκτελείται σε ατμοκαθαριστή (autoclave). Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι αποστείρωσης, που διαφέρουν ως προς την αποτελεσματικότητά τους, όπως:

• Αποστείρωση με συνεχή ατμό

• Αποστείρωση με αιθυλενοξείδιο

• Αποστείρωση με υπεροξειδικό οξύ

• Αποστείρωση με υπερπίεση ατμού

• Αποστείρωση με ξηρό θερμό αέρα

• Αποστείρωση με φορμαλδεΰδη

• Αποστείρωση με υπέρυθρη ακτινοβολία

Απολύμανση: Τι να χρησιμοποιήσετε

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι εκτέλεσης της απολύμανσης:

• Θερμική απολύμανση: Χρησιμοποιεί νερό ή ατμό με κατάλληλη πίεση (για ρούχα, σκεύη, κ.λπ.).

• Χημικο-θερμική απολύμανση: Για εξοπλισμό ευαίσθητο σε υψηλές θερμοκρασίες.

• Χημική απολύμανση: Η πιο δημοφιλής μέθοδος, με διάφορα διαλύματα ανάλογα με τον τύπο της επιφάνειας.

Συγκεκριμένα χημικά απολυμαντικά περιλαμβάνουν:

• Αλδεΰδες: Ισχυρά βακτηριοκτόνα, ιοκτόνα και μυκητοκτόνα, π.χ. φορμαλδεΰδη, αλλά ερεθιστικά για τις επιφάνειες.

• Φαινολικά συστατικά: Βακτηριοκτόνα, αντιφυματικά και μυκητοκτόνα, κατάλληλα για επιφάνειες εργασίας.

• Συστατικά χλωρίου: Ενεργά κατά βακτηρίων, μυκήτων και ιών, αλλά μπορεί να βλάψουν εξοπλισμό.

• Υπεροξεικό οξύ: Ισχυρό οξειδωτικό, δρα γρήγορα, αλλά μπορεί να διαβρώσει ορισμένα μέταλλα.

• Ιωδοφόρα: Ενάντια σε ιούς, μύκητες και βακτήρια, χρησιμοποιούνται σε αντισηπτικά.

• Αλκοόλ (αιθυλικό, ισοπροπυλικό): Γρήγορη δράση ενάντια σε λιπόφιλους και υδρόφιλους ιούς, αλλά όχι στα σπόρια.

• Υπεροξείδιο του υδρογόνου: Ευρέως φάσματος, ήπιο και μη ερεθιστικό.

Άλλες μέθοδοι περιλαμβάνουν φιλτράρισμα (για ευαίσθητα υγρά) και UV ακτινοβολία (για αέρα και επιφάνειες), αλλά δεν διεισδύουν σε στερεά ή υγρά και δεν καταστρέφουν σπόρια. Η αποτελεσματικότητα της απολύμανσης αυξάνει με τον χρόνο, τη συγκέντρωση, τη θερμοκρασία και την υγρασία. Με την απολύμανση, το εργαλείο δεν είναι ακόμη πλήρως στείρο και ασφαλές. Για πλήρη αποτελεσματικότητα, απαιτείται χρήση autoclave.

Μύθοι για UV και σφαιρικούς αποστειρωτές

• UV αποστειρωτές: Μειώνουν μικροοργανισμούς σε επιφάνειες και αέρα, αλλά δεν καταστρέφουν σπόρια και η αποστείρωση δεν είναι πλήρης. Η ακτινοβολία διαδίδεται γραμμικά και δεν φτάνει σε όλες τις περιοχές. Η έκθεση σε UV μπορεί να προκαλέσει δερματικά προβλήματα ή καρκίνο.

• Σφαιρικοί αποστειρωτές: Συσκευές με γυάλινες σφαίρες που θερμαίνονται, χρησιμοποιούνταν παλιότερα σε κέντρα αισθητικής. Η αποτελεσματικότητά τους είναι σχεδόν μηδενική, δεν μπορούν να αποστειρώσουν πλήρως όλα τα εργαλεία, και η αποθήκευση δεν είναι ασφαλής. Η FDA θεωρεί αυτούς τους αποστειρωτές επικίνδυνους. Παρά την οικονομική τους προσιτότητα, δεν πρέπει να αντικαθιστούν πραγματική αποστείρωση.

Autoclave: Η μόνη αξιόπιστη μέθοδος αποστείρωσης

Μόνο η ατμοκαθαριστή (autoclave) εγγυάται 100% αποτελεσματική αποστείρωση: καταστρέφει όλα τα βακτήρια, ιούς και σπόρια. Χρησιμοποιείται σε ιατρικά, οδοντιατρικά, κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής και tattoo studios. Μπορεί να αποστειρώσει μεταλλικά εργαλεία, μάσκες, επιδέσμους και άλλα υλικά υγιεινής.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναγνωρίσει την autoclave ως βασικό εργαλείο για την καταπολέμηση της πανδημίας, λόγω της ικανότητάς της να εξαλείφει σχεδόν το 100% των μικροβίων. Είναι γρήγορη, αθόρυβη και καθιστά την ασφάλεια των πελατών και του προσωπικού απόλυτη προτεραιότητα.

Βιβλιογραφία / Πηγές

• Guidance COVID-19: cleaning in non-healthcare settings: https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-decontamination-in-non-healthcare-settings/covid-19-decontamination-in-non-healthcare-settings

• UNI Store EN 13060: http://store.uni.com/catalogo/en-13060-2004

• Main Methods of Sterilization | Organisms | Microbiology, Kiruthika S: https://www.biologydiscussion.com/microbiology-2/sterilization-methods/4-main-methods-of-sterilization-organisms-microbiology/84729

• Sterilization guidelines, by ICRC: https://icrcndresourcecentre.org/wp-content/uploads/2015/04/sterlization.pdf

• Cleaning and Disinfection procedure ICPr001, by Northamptonshire healthcare: https://www.nhft.nhs.uk/download.cfm?doc=docm93jijm4n1414

• Do Glass Bead Sterilizers Really Work? By NLS Staff: https://www.nailsmag.com/392791/do-glass-bead-sterilizers-really-work

• Quick Answer: Does UV Light Kill Fungus? https://mississaugaautoloan.com/qa/does-uv-light-kill-fungus.html